Eritrese statushouders zijn een interessante doelgroep voor het nijpend tekort op de arbeidsmarkt. Vooral in de bouw, infra en technische sector is er veel vraag naar praktisch geschoold personeel.
Een groot struikelblok is het vereiste veiligheidsdiploma. Vooral Eritrese statushouders zakken massaal voor het VCA Basis examen.
Dit vormt een ernstige belemmering voor deze groep nieuwkomers, die graag aan de slag willen.
Wij besloten daar wat aan te doen en ontwikkelden een tweetalige VCA opleiding voor Tigrinya sprekers. Dit hebben we enkele weken geleden gelanceerd. Slagingspercentage in de pilotgroep was 30%.
Niet heel hoog, maar voor deze groep zeker positief te noemen. Met een aantal aanpassingen verwachten we een stijging in het slagingspercentage.
Hierbij onze bevindingen van onze pilotgroep.
1. Tweetalig is een must
Laten we beginnen met het taalniveau. Er zijn diverse studies geschreven over het huidige inburgeringsstelsel. Feit is dat het huidige niveau na 3 jaar Inburgering (A2) te laag is om een baan te veroveren op de Nederlandse arbeidsmarkt. En dan hebben we het er nog niet over dat veel nieuwkomers nog niet actief aan het werk zijn, waardoor de geleerde taalvaardigheid niet gebruikt wordt en met de dag slinkt.
VCA Basis is geen eenvoudige opleiding. Het barst van het vakjargon en de hoeveelheid leerstof is aanzienlijk.
Daarbij wordt de examinering als lastig ervaren. Stellingsvragen, negatieve vraagstellingen en dubbele ontkenningen zijn voorbeelden van vragen die verwarrend werken.
De huidige groep Eritrese statushouders hebben een gemiddeld opleidingsniveau van 6 tot 8 jaar basisschool.
Dit in combinatie met een ontoereikend A2 niveau maakt dat VCA Basis voor velen een onmogelijke missie is.
Het is bijna een vereiste om de stof in het Tigrinya uit te leggen. Het is niet alleen letterlijk vertalen, maar ook de context uitleggen. Vervolgens moet er een slag gemaakt worden naar Nederlandse examenvragen.
2. Leg het kader uit
We beginnen eerst met een kader, dit leggen we dus voornamelijk in het Tigrinya uit.
Het is voor cursisten belangrijk te begrijpen waarom ze deze opleiding volgen. Dus starten we met het kader:
- waarom is VCA belangrijk en welke banen worden bereikbaar als ze de opleiding behaald hebben
- uitleg van de basis beginselen van veiligheid (observeren, analyseren, zorgvuldigheid, eigen veiligheid eerst, escaleren en beperkt zelf handelen)
- we vertellen wat de kern van theoretische kennis dient te zijn: dit beschrijven we in de cursusmap, zodat ze dat thuis kunnen oefenen
- hoe analyseer je een vraag; ook al hebben ze onvoldoende vocabulaire: in een vraag staan ook vaak hints naar het antwoord
- we leren ze de systematiek van de verschillende vormen van vragen die in het examen voorkomen
Als het kader duidelijk is starten we met de inhoudelijke theorie.
3. Herhalen, herhalen, herhalen
Onze VCA cursus duurt vijf dagen. Dat is het dubbele van een gemiddelde VCA training (meestal twee dagen). Dit is ons inziens nodig omdat er het tempo aanzienlijk lager is.
Elke lesdag herhalen we de vorige lesdag. We hebben ook twee dagdelen waarbij de gehele stof opnieuw doornemen. De laatste twee dagdelen doen we niets anders dan examen vragen oefenen. Dit veelvuldig herhalen moet zorgen dat ze de kern gaan onthouden en begrijpen. Het bespaart de cursisten ook zelfstudie. Zelfstudie is door het beperkte schoolverleden van deze doelgroep een uitdaging.
4. Maak het visueel: presentatie en handouts
Het merendeel van de bestaande VCA boeken zijn inhoudelijk overweldigend voor iemand met een laag taalniveau. Daarbij zou het zelfstandig lezen de nieuwkomers te veel tijd kosten. We hebben een samenvatting gemaakt op slides, die we afwisselen met Q&A’s, “blunder” video’s en rollenspellen.
De cursisten hebben een cursusmap met een samenvatting. Dit materiaal is zowel in het Nederlands als Tigrinya geschreven.
5. Combineer de cursus met een bedrijfsbezoek of stage
De veiligheidsmiddelen op een kolomboormachine spreken meer tot de verbeelding als je het kunt zien en aanraken.
Een VCA cursus in combinatie met een bezoek aan de werkvloer is ideaal. Een stage of werkervaringsplek is nog veel beter.
Praktische geschoolde mensen leren het beste door te doen.
Een toolboxmeeting is abstract als je er nooit een hebt bijgewoond. Laat ze een keer een dag meedraaien op een bouwplaats; geheid dat ze het onthouden!
NB: Geen werk = geen taal = geen werk
Uiteindelijk is er een structureel probleem van taalachterstand.
Er is nu een groep nieuwkomers die in een vicieuze cirkel terecht komen, waarbij ze niet aan het werk komen door taalgebrek, maar ook weer achteruit gaan op hun taalvaardigheid door gebrek aan werk en/of dagbesteding. Gelukkig investeren diverse gemeentes in taal/werk trajecten om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen. Een VCA Tigrinya opleiding kan hieop een goede aanvulling zijn.
Conclusie
Met deze gehele aanpak hebben we een slagingspercentage van 30%. Dit is nog steeds laag, maar al veel beter dan een gemiddelde aanbieder.
We leren zelf ook door te doen; we gaan we de lesmethode verder aanscherpen en willen er werkbezoeken en/of stages aan koppelen.
Uiteindelijk willen we allemaal dat VCA een hulpmiddel en geen blokkering is richting de arbeidsmarkt.